Lấy tuỷ răng là một thủ thuật nha khoa phổ biến nhằm cứu răng bị nhiễm trùng nặng hoặc hư hỏng nghiêm trọng. Mặc dù thủ thuật này được thực hiện để giảm đau và loại bỏ nhiễm trùng, nhiều bệnh nhân vẫn lo lắng về những triệu chứng có thể xuất hiện sau khi hoàn thành quá trình điều trị. Việc hiểu rõ những triệu chứng nào là bình thường và khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế là vô cùng quan trọng để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi.
Trong quá trình lấy tuỷ răng, bác sĩ nha khoa sẽ làm sạch hoàn toàn bên trong răng và loại bỏ phần tuỷ răng bị tổn thương. Mặc dù nhiễm trùng đã được loại bỏ, cơ thể vẫn cần thời gian để hồi phục. Có một số nguyên nhân chính gây ra cảm giác đau đớn sau thủ thuật:
Viêm nhiễm: Các mô xung quanh răng có thể bị viêm sau thủ thuật. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể trong quá trình hồi phục. Mặc dù dây thần kinh bên trong răng đã được loại bỏ, nhưng vẫn còn những dây thần kinh nhỏ trong các mô xung quanh, và chúng có thể gây ra cảm giác khó chịu nhẹ.
Đau hàm: Miệng phải há to trong thời gian dài trong suốt quá trình thủ thuật, điều này có thể khiến hàm bị đau nhức. Cảm giác đau này thường biến mất sau vài ngày.
Khớp cắn không đều: Sau khi lấy tuỷ răng, khớp cắn có thể cảm thấy hơi lệch nếu như chất trám hoặc mão răng tạm thời không được căn chỉnh hoàn hảo. Khi điều này xảy ra, có thể tạo áp lực thêm lên răng, dẫn đến cảm giác khó chịu.
Quá trình hồi phục: Mặc dù răng hiện tại đã không còn nhiễm trùng, cơ thể vẫn đang làm việc để chữa lành khu vực xung quanh răng. Trong thời gian hồi phục này, bạn có thể cảm thấy đau nhức hoặc nhạy cảm.
Việc hiểu rõ những triệu chứng bình thường sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình hồi phục. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp và hoàn toàn bình thường:
Cảm giác khó chịu trong vài ngày sau thủ thuật là hoàn toàn bình thường và có thể dự đoán được. Mức độ đau thường dao động từ 2-5 trên thang đo đau 10 điểm. Cơn đau này có đặc điểm là đau âm ỉ, liên tục và có thể tăng lên khi nhai hoặc cắn thức ăn.
Điều quan trọng là cơn đau sẽ giảm dần theo từng ngày - ngày đầu có thể đau nhiều nhất, sau đó giảm dần trong 3-5 ngày tiếp theo. Có thể tham khảo bác sĩ nha khoa các loại thuốc giảm đau nếu cơn đâu quá nhiều.
Sưng nhẹ hoặc đau nhức xung quanh răng là phản ứng viêm tự nhiên của cơ thể. Tình trạng sưng này thường xuất hiện trong 24-48 giờ đầu sau thủ thuật và có thể kéo dài 3-5 ngày. Sưng bình thường sẽ có đặc điểm là vùng sưng không quá rộng, chỉ giới hạn trong khu vực xung quanh răng được điều trị.
Để giảm sưng, bạn có thể áp dụng các biện pháp như chườm lạnh trong 15-20 phút mỗi lần trong 24 giờ đầu, sau đó chuyển sang chườm ấm để thúc đẩy lưu thông máu. Bác sĩ có thể kê kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng và giảm viêm nếu cần thiết. Việc ngủ với đầu hơi cao cũng giúp giảm tình trạng sưng.
Nướu xung quanh răng được điều trị có thể trở nên nhạy cảm và đau nhức do quá trình can thiệp trong thủ thuật. Điều này xảy ra vì các dụng cụ nha khoa có thể gây kích ứng nhẹ cho các mô nướu trong quá trình làm sạch và tạo hình lỗ tiếp cận vào tuỷ răng.
Nướu có thể có màu đỏ hơn bình thường và cảm thấy đau khi chạm vào. Triệu chứng này thường kéo dài 2-4 ngày và sẽ tự khỏi khi các mô nướu hồi phục. Trong thời gian này, bạn nên đánh răng nhẹ nhang hơn, sử dụng bàn chải mềm, và có thể súc miệng bằng nước muối ấm để giảm viêm và thúc đẩy quá trình lành vết thương.
Răng được điều trị có thể cảm thấy nhạy cảm và khó chịu khi chịu áp lực từ việc nhai hoặc cắn. Điều này hoàn toàn bình thường vì các mô xung quanh chân răng (dây chằng nha chu) vẫn đang trong quá trình hồi phục sau khi bị kích thích trong quá trình thủ thuật.
Cảm giác này có thể kéo dài từ vài ngày đến 1-2 tuần, tùy thuộc vào mức độ viêm trước khi điều trị. Để giảm thiểu khó chịu, bạn nên tránh nhai thức ăn cứng ở vùng răng được điều trị, chọn thức ăn mềm, và nhai chủ yếu ở phía đối diện. Tình trạng này sẽ dần cải thiện khi các mô xung quanh răng hồi phục hoàn toàn.
Nhiều bệnh nhân mô tả cảm giác răng được điều trị có vẻ "khác" so với trước đây. Điều này có thể bao gồm cảm giác răng hở hơn, cao hơn hoặc có hình dạng khác. Sự thay đổi này là do một phần cấu trúc răng đã được loại bỏ trong quá trình làm sạch tuỷ và tạo hình lỗ tiếp cận.
Ngoài ra, việc đặt chất trám tạm thời hoặc mão răng tạm cũng có thể tạo ra cảm giác khác lạ về hình dạng và kích thước răng. Hầu hết bệnh nhân sẽ quen với cảm giác mới này trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, nếu cảm giác khó chịu quá mức hoặc ảnh hưởng đến khả năng nhai, bạn nên thông báo với nha sĩ để điều chỉnh.
Mặc dù một số cảm giác khó chịu là bình thường, nhưng có những dấu hiệu có thể cho thấy có vấn đề cần được chú ý. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào sau đây, điều quan trọng là phải liên hệ với nha sĩ hoặc chuyên gia nội nha ngay lập tức:
Cơn đau được coi là bất thường khi có cường độ từ 7-10 trên thang đo đau, không giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau theo đúng liều lượng, hoặc thậm chí tăng lên sau 2-3 ngày đầu. Đau nghiêm trọng có thể biểu hiện dưới dạng đau nhói, đau như bị đâm, hoặc đau lan ra các vùng khác của mặt và đầu.
Tình trạng này có thể cho thấy nhiều vấn đề nghiêm trọng: nhiễm trùng chưa được loại bỏ hoàn toàn, có thêm ống tuỷ bị bỏ sót chưa được làm sạch, răng bị nứt hoặc gãy trong quá trình điều trị, hoặc có phản ứng dị ứng với vật liệu trám. Trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể xảy ra tình trạng viêm cấp tính do vi khuẩn xâm nhập từ bên ngoài.
Nếu gặp tình trạng này, bạn cần liên hệ ngay với nha sĩ, thậm chí ngoài giờ làm việc nếu cần thiết. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Sưng bất thường khác với sưng nhẹ bình thường ở chỗ nó không giảm sau 3-5 ngày, thậm chí còn tăng lên theo thời gian. Sưng nghiêm trọng có thể lan ra các vùng khác của mặt, cổ, hoặc dưới cằm. Khi sưng lan rộng, đặc biệt là lên vùng mắt hoặc xuống cổ, đây là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng cần điều trị khẩn cấp.
Các đặc điểm của sưng bất thường bao gồm: vùng sưng cứng và nóng khi chạm vào, da bị căng bóng và đỏ, sưng một bên mặt rõ rệt, hoặc sưng kèm theo sốt cao. Trong những trường hợp nghiêm trọng, sưng có thể ảnh hưởng đến khả năng nuốt, nói chuyện, hoặc thậm chí thở.
Tình trạng sưng nghiêm trọng thường là dấu hiệu của áp xe (túi mủ) đang hình thành hoặc nhiễm trùng đã lan rộng vào không gian sâu của mặt và cổ. Điều này đòi hỏi điều trị kháng sinh mạnh, có thể cần nhập viện trong những trường hợp nghiêm trọng.
Sau khi lấy tuỷ răng, răng không nên còn nhạy cảm với nóng lạnh vì dây thần kinh đã được loại bỏ. Nếu răng được điều trị vẫn nhạy cảm với nhiệt độ, điều này cho thấy có thể còn sót lại mô tuỷ chưa được làm sạch hoàn toàn, hoặc có ống tuỷ phụ chưa được phát hiện và điều trị.
Một khả năng khác là răng bên cạnh bị ảnh hưởng và cần được kiểm tra. Đôi khi, quá trình viêm nhiễm có thể lan sang các răng lân cận, gây ra cảm giác nhạy cảm. Ngoài ra, nếu có vi khuẩn xâm nhập trở lại qua chất trám tạm thời bị hở hoặc kém chất lượng, cũng có thể gây ra triệu chứng này.
Tình trạng nhạy cảm với nhiệt độ cần được báo cáo ngay với nha sĩ để đánh giá và có phương án điều trị phù hợp, có thể bao gồm việc làm lại thủ thuật lấy tuỷ hoặc điều trị các răng khác bị ảnh hưởng.
Một lượng nhỏ máu trong nước bọt trong vài giờ đầu sau thủ thuật là bình thường. Tuy nhiên, chảy máu bất thường được đặc trưng bởi lượng máu nhiều, chảy liên tục trong nhiều giờ hoặc xuất hiện trở lại sau khi đã ngừng.
Chảy máu bất thường có thể do nhiều nguyên nhân: tổn thương mạch máu trong quá trình thủ thuật, rối loạn đông máu của bệnh nhân chưa được phát hiện, sử dụng thuốc chống đông máu, hoặc nhiễm trùng tại chỗ. Trong một số trường hợp, việc súc miệng quá mạnh hoặc chạm vào vùng điều trị có thể làm vết thương bị chảy máu trở lại.
Nếu chảy máu không ngừng sau 2-3 giờ hoặc máu có màu đậm, có mùi hôi, bạn cần liên hệ ngay với nha sĩ. Việc xử lý kịp thời có thể ngăn ngừa mất máu quá nhiều và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Sốt sau thủ thuật nha khoa không phải là triệu chứng bình thường và thường là dấu hiệu của nhiễm trùng hệ thống. Sốt được coi là bất thường khi nhiệt độ cơ thể trên 38°C (100.4°F) và kéo dài trên 24 giờ.
Sốt có thể kèm theo các triệu chứng khác như ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn. Điều này cho thấy vi khuẩn từ vùng nhiễm trùng đã xâm nhập vào máu, gây ra phản ứng viêm toàn thân. Tình trạng này có thể nguy hiểm, đặc biệt với những người có hệ miễn dịch yếu hoặc có bệnh lý nền.
Khi có sốt, bạn cần liên hệ ngay với nha sĩ hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp. Điều trị thường bao gồm kháng sinh mạnh và có thể cần theo dõi tại bệnh viện trong những trường hợp nghiêm trọng.
Vị đắng trong miệng hoặc mùi hôi từ khu vực được điều trị có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc hoại tử mô. Điều này có thể xảy ra khi có mô tuỷ hoặc vi khuẩn còn sót lại chưa được làm sạch hoàn toàn, hoặc khi có vi khuẩn xâm nhập trở lại qua vật liệu trám bị hở.
Mùi hôi có thể đặc biệt rõ ràng khi ho, hắt hơi hoặc khi thức dậy vào buổi sáng. Vị đắng có thể kèm theo cảm giác kim loại trong miệng hoặc vị mặn do có mủ hoặc dịch viêm.
Các triệu chứng này không nên được xem nhẹ vì chúng có thể cho thấy quá trình điều trị chưa thành công hoặc đang có biến chứng. Việc can thiệp kịp thời có thể cứu được răng và ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
Tê hoặc mất cảm giác ở môi, lưỡi, hoặc cằm sau thủ thuật lấy tuỷ có thể là dấu hiệu của tổn thương dây thần kinh. Mặc dù hiếm gặp, điều này có thể xảy ra khi thủ thuật được thực hiện trên các răng hàm dưới, đặc biệt là răng khôn, do vị trí gần với dây thần kinh hàm dưới.
Tình trạng tê có thể tạm thời (kéo dài vài tuần đến vài tháng) hoặc vĩnh viễn trong những trường hợp nghiêm trọng. Các yếu tố như kỹ thuật thủ thuật, giải phẫu cá nhân, và mức độ viêm nhiễm ban đầu đều có thể ảnh hưởng đến nguy cơ này.
Nếu bạn cảm thấy tê hoặc mất cảm giác sau thủ thuật, cần thông báo ngay với nha sĩ để được đánh giá và theo dõi. Điều trị sớm có thể giúp cải thiện tiên lượng phục hồi chức năng dây thần kinh.
Để giảm thiểu khó chịu và đẩy nhanh quá trình hồi phục, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Sử dụng thuốc giảm đau: Các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen có thể giúp giảm bớt cảm giác khó chịu. Hãy tuân theo hướng dẫn về liều lượng trên bao bì hoặc theo lời khuyên của nha sĩ.
Tránh thức ăn cứng: Trong vài ngày, hãy cố gắng tránh nhai ở răng được điều trị. Chọn thức ăn mềm không gây áp lực lên răng.
Đánh răng và dùng chỉ nha khoa nhẹ nhàng: Mặc dù việc giữ răng sạch sẽ là quan trọng, hãy nhẹ nhàng xung quanh răng được điều trị và khu vực xung quanh để tránh kích ứng thêm.
Súc miệng nước muối: Súc miệng bằng nước muối ấm có thể giúp giảm viêm và thúc đẩy quá trình hồi phục.
Nghỉ ngơi đầy đủ: Cơ thể cần năng lượng để hồi phục, vì vậy hãy đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ và nghỉ ngơi.
Tránh hút thuốc: Thuốc lá có thể làm chậm quá trình hồi phục và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Hầu hết mọi người cảm thấy khó chịu nhẹ trong vài ngày sau khi lấy tuỷ răng. Đến cuối tuần đầu tiên, cơn đau sẽ giảm đáng kể. Nếu cơn đau của bạn kéo dài hoặc trở nên tệ hơn, điều quan trọng là phải liên hệ với nha sĩ.
Lịch tái khám: Đừng bỏ qua cuộc hẹn tái khám. Nha sĩ sẽ kiểm tra quá trình hồi phục và xác định xem có cần mão răng vĩnh viễn để bảo vệ hoàn toàn răng hay không.
Theo dõi dài hạn: Trong một số trường hợp, có thể mất vài tuần để cảm giác hoàn toàn bình thường trở lại. Điều này đặc biệt đúng nếu có nhiễm trùng nghiêm trọng trước khi điều trị.
Cảm thấy khó chịu sau khi lấy tuỷ răng là bình thường, nhưng nó sẽ cải thiện trong vài ngày. Cơ thể bạn đang trong chế độ hồi phục, và khu vực xung quanh răng có thể nhạy cảm khi nó phục hồi. Tuy nhiên, nếu bạn gặp phải đau nghiêm trọng, sưng hoặc các triệu chứng đáng lo ngại khác, đừng ngần ngại liên hệ với nha sĩ hoặc chuyên gia nội nha.
Chăm sóc răng miệng và tuân theo hướng dẫn của nha sĩ là chìa khóa để hồi phục suôn sẻ. Lấy tuỷ răng là một thủ thuật quan trọng để cứu răng và giảm đau, và với sự chăm sóc hậu phẫu phù hợp, bạn sẽ sớm trở lại với nụ cười thoải mái như trước! Chúc bạn có một hàm răng khỏe mạnh !