Răng khôn: Khái niệm, dấu hiệu mọc và có nên nhổ hay không?

Răng khôn (răng số 8) là những chiếc răng mọc muộn nhất trong quá trình phát triển của con người. Chúng thường xuất hiện ở độ tuổi từ 17 đến 25, khi mà đa số chúng ta đã trưởng thành và được xem là "khôn lớn" hơn, do đó mới có tên gọi đặc biệt này.

Vị trí của răng khôn nằm ở phía trong cùng của hàm, phía sau các răng hàm số 7. Mỗi người thường có 4 chiếc răng khôn, 2 chiếc ở hàm trên và 2 chiếc ở hàm dưới. Tuy nhiên, không phải ai cũng mọc đủ 4 chiếc răng khôn, có người chỉ mọc 1, 2 hoặc 3 chiếc, thậm chí có người không có răng khôn.

Chính vì vị trí mọc đặc biệt và thời điểm xuất hiện muộn màng, răng khôn thường gây ra nhiều vấn đề hơn so với các răng khác. Không gian trong hàm có thể không đủ để răng khôn mọc lên một cách bình thường, dẫn đến tình trạng mọc lệch, mọc ngầm, gây đau nhức, khó chịu và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm.

2. Tại sao răng khôn lại mọc?

Nguyên nhân mọc răng khôn

Sự xuất hiện của răng khôn ở người hiện đại vẫn còn là một bí ẩn chưa có lời giải đáp hoàn toàn. Tuy nhiên, có một số giả thuyết được đưa ra để giải thích hiện tượng này.

Một trong những giả thuyết phổ biến nhất liên quan đến sự tiến hóa của con người. Tổ tiên chúng ta có hàm lớn hơn và cần răng khôn để nghiền nát thức ăn cứng, thô. Tuy nhiên, qua quá trình tiến hóa, chế độ ăn uống của con người thay đổi, hàm trở nên nhỏ hơn, không còn đủ chỗ cho răng khôn mọc lên một cách bình thường.

Một giả thuyết khác cho rằng răng khôn là một phần di truyền còn sót lại từ thời xa xưa. Trong quá trình tiến hóa, một số đặc điểm không còn cần thiết sẽ dần biến mất, nhưng răng khôn vẫn tồn tại ở một số người.

Mặc dù chưa có câu trả lời chính xác về lý do tại sao răng khôn lại mọc, nhưng rõ ràng là sự xuất hiện của chúng không còn mang lại lợi ích gì cho con người hiện đại, mà ngược lại, thường gây ra nhiều phiền toái và vấn đề sức khỏe.

Quá trình mọc răng khôn không phải lúc nào cũng êm đềm. Thực tế, đa số trường hợp đều gặp phải những vấn đề khó chịu, thậm chí là nguy hiểm.

Triệu chứng thường gặp

• Đau nhức: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, lan tỏa đến các vùng lân cận như tai, đầu, cổ.

• Sưng nướu: Vùng nướu xung quanh răng khôn sưng đỏ, đau khi chạm vào.

• Khó khăn khi ăn nhai: Việc ăn uống trở nên khó khăn do đau và sưng nướu.

• Nhiễm trùng: Nếu không được vệ sinh kỹ, vùng xung quanh răng khôn có thể bị nhiễm trùng, gây ra các triệu chứng như sốt, sưng hạch, hôi miệng.

Nguyên nhân gây ra các vấn đề

• Răng mọc lệch: Răng khôn không đủ chỗ để mọc thẳng, có thể mọc lệch về phía răng bên cạnh, gây đau và tổn thương các răng khác.

• Răng mọc ngầm: Răng khôn nằm hoàn toàn dưới nướu, không thể mọc lên được, tạo thành túi lợi, dễ bị nhiễm trùng.

• Thiếu chỗ trong hàm: Hàm của người hiện đại thường nhỏ hơn so với tổ tiên, không đủ chỗ cho răng khôn mọc lên một cách bình thường.

Biến chứng nguy hiểm

• Viêm nhiễm nặng: Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng, gây áp xe, viêm xương hàm, thậm chí nhiễm trùng huyết.

• Tổn thương răng bên cạnh: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy các răng khác, gây xô lệch hàm, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

• U nang xương hàm: Trong một số trường hợp hiếm gặp, răng khôn mọc ngầm có thể tạo thành u nang xương hàm, cần phải phẫu thuật để loại bỏ.

Vì những lý do trên, việc thăm khám nha khoa định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến răng khôn và có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nhổ răng khôn không phải là lựa chọn bắt buộc cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc nhổ răng khôn là cần thiết để bảo vệ sức khỏe răng miệng và tránh những biến chứng nguy hiểm.

Trường hợp bắt buộc phải nhổ răng khôn

• Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm: Gây đau nhức, viêm nhiễm, ảnh hưởng đến các răng bên cạnh.

• Răng khôn gây nhiễm trùng tái phát: Nhiễm trùng không thể kiểm soát bằng thuốc, gây đau nhức, sưng nướu, ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân.

• Răng khôn gây u nang, khối u: Tạo thành các khối u, u nang trong xương hàm, cần phải loại bỏ để tránh những biến chứng nguy hiểm.

• Răng khôn gây sâu răng, viêm nướu: Do vị trí khó vệ sinh, răng khôn dễ bị sâu răng, viêm nướu, ảnh hưởng đến các răng khác.

• Răng khôn gây xô lệch hàm: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy các răng khác, gây xô lệch hàm, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

Thời điểm thích hợp để nhổ răng khôn

Thời điểm nhổ răng khôn tốt nhất là khi răng mới bắt đầu mọc, chân răng chưa hình thành hoàn chỉnh, việc nhổ bỏ sẽ dễ dàng hơn và ít biến chứng hơn. Thông thường, độ tuổi từ 17 đến 25 là thời điểm thích hợp để nhổ răng khôn. Tuy nhiên, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào như đau nhức, sưng nướu, khó khăn khi ăn nhai, hãy đến nha sĩ để được thăm khám và tư vấn cụ thể.